Grzyby – niezwykłe dary lasu, grzyby lecznicze i ich właściwości
W powszechnej świadomości panuje przekonanie, że grzyby są ciężkostrawne i nie mają zbyt wielu wartości odżywczych. Ten mit został już wielokrotnie obalony. Ale jakie są to wartości i jak bezpiecznie spożywać grzyby, żeby faktycznie dostarczyć organizmowi, to co w nich jest najlepsze? Sezon jesienny, a tym samym i grzybowy trwa, więc podpowiadamy, jak wykorzystać dobrodziejstwo grzybów w diecie.
Moc wartości odżywczych w grzybach
Grzyby, w zależności od gatunku, zawierają około 70-90% wody. Suchą masę stanowią białka, błonnik, witaminy i minerały. Są źródłem witamin z grupy B (B1, B2, B5) oraz C, E i niespotykanej w pokarmach roślinnych witaminy D. Są też źródłem potasu, magnezu, wapnia, fosforu, miedzi, żelaza, cynku i selenu. Znajdują się w nich związki fenolowe o właściwościach przeciwutleniających i przeciwzapalnych. Dla przykładu badania pokazują, że 100 gramów grzybów zapewnia ponad 20% dziennego zapotrzebowania na witaminy B2, B3, B5.
Jak spożywać grzyby?
Grzyby ze względu na sporą zawartość błonnika i chitynę (której człowiek nie trawi) mogą być ciężkostrawne, więc ich spożywanie nie jest wskazane dzieciom do 7. roku życia, osobom starszym i na diecie łatwostrawnej. Nie zaleca się spożywania grzybów kobietom w ciąży. Przeciwskazaniem są też niektóre choroby, np. choroba Wilsona, ze względu na możliwą zawartość miedzi.
Mykoterapia, czyli leczenie grzybami
Najbardziej znanymi grzybami leczniczymi są te wykorzystywane w medycynie Dalekiego Wschodu, zwłaszcza shiitake, maitake i grzyby reishi. Ale nasze rodzime grzyby też mają pozytywny wpływ na zdrowie. Podkreśla się przede wszystkim ich przeciwnowotworowe działanie. Niektóre grzyby jako składnik diety obniżają poziom cholesterolu, cukru we krwi i ciśnienia, zwalczają wirusy i bakterie, łagodzą ból i stany zapalne.
Grzyby, które leczą
Borowik szlachetny, koźlarz, maślak, opieńka miodowa, pieczarka, boczniak zawierają substancje mające charakter przeciwutleniaczy, które ograniczają rozwój komórek nowotworowych.
Borowiki dostarczają organizmowi fosfor, potas, magnez, żelazo i witaminy z grupy B. Zalecane są też osobom chorującym na cukrzycę.
Kurki (pieprzniki jadalne) wykazują silną aktywność antybakteryjną przeciwko gronkowcowi złocistemu. Są jednym z najlepszych źródeł witamin z grupy B i witaminy D, ale również ryboflawiny, niacyny i kwasu foliowego. W swoim składzie mają więcej beta-karotenu niż marchew. Pozytywnie wpływają na układ nerwowy.
Boczniak zawiera ekstrakty metanolowe, łagodzące stany zapalne. Może też obniżać poziom cholesterolu LDL i glukozy we krwi. Jego spożywanie wpływa na zmniejszenie ryzyka powstawania miażdżycy, uszkodzenia naczyń wieńcowych i mięśnia sercowego.
Podgrzybki dzięki zawartych w składzie flawonoidach wykazują działanie przeciwzapalne i detoksykujące. Są cennym źródłem kwasu palmitynowego, oleinowego i linolowego, który wspiera procesy odchudzania.
Kozaki (koźlarze) dostarczają witamin z grupy B, zwłaszcza B3 (niacyny).
Opieńka miodowa wykazuje działanie grzybobójcze i bakteriobójcze. Doskonale wpływa na ukrwienie kończyn, mózgu i serca. Poprawia wzrok.
Rydze (mleczaje rydze) są bogate w składniki wspomagające trawienie. Pozytywnie wpływają też na układ kostny i nerwowy. Pomagają w walce z nadciśnieniem tętniczym i ze stresem. Wykazują też działanie antybiotyczne m.in. na prątki gruźlicy.
Gąski wykazują działanie przeciwalergiczne, pomagają zwalczać katar sienny i łzawienie. Mogą wykazywać właściwości przeciwzakrzepowe, a niektóre odmiany obniżać poziom cukru we krwi.
Trudno zaprzeczyć zdrowotnym właściwościom grzybów. Należy jednak pamiętać o dbaniu o dobrą jakość zjadanych grzybów. Grzyby przeznaczone do spożycia powinny być jędrne, suche, czyste i bez uszkodzeń. I przede wszystkim powinny być sprawdzone, czy są jadalne.
Informacje zawarte w tym artykule mają charakter ogólnoinformacyjny i edukacyjny. Nie zastępują one profesjonalnej porady medycznej, diagnozy czy leczenia. Zaleca się konsultację z lekarzem lub innym wykwalifikowanym pracownikiem ochrony zdrowia w celu uzyskania porady dotyczącej konkretnych objawów, dolegliwości czy stanu zdrowia.