Krwawienie z odbytu — przyczyny, diagnostyka i leczenie

Krwawienie z odbytnicy, znane również jako rektalne krwawienie, stanowi symptom, który wymaga uważnej analizy i interpretacji klinicznej, biorąc pod uwagę szeroki zakres potencjalnych przyczyn.

W kontekście diagnostycznym, identyfikacja źródła krwawienia wymaga dokładnej analizy, z uwzględnieniem takich czynników jak czas trwania i charakterystyka krwawienia, obecność towarzyszących symptomów (ból, zmiana rytmu wypróżnień, utrata masy ciała) oraz historia chorób i czynników ryzyka. Metody diagnostyczne, takie jak rektoskopia, kolonoskopia czy badanie per rectum, są niezbędne do wizualizacji zmian patologicznych oraz w razie potrzeby, pobrania materiału do badania histopatologicznego.

Przyczyny krwawienia z odbytu 

Krwawienie z odbytu może być wywołane przez różne stany zdrowotne. Do najczęstszych przyczyn należą hemoroidy, pęknięcia odbytu (szczeliny), zapalenie jelit, polipy jelitowe, a także infekcje przewodu pokarmowego. Rzadziej, może być to symptom poważniejszych schorzeń, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, czy nowotwory jelita grubego.

Objaw ten może być manifestacją stanów patologicznych, takich jak hemoroidy czy analne pęknięcia śluzówki, jak i wskazywać na bardziej złożone i potencjalnie niebezpieczne choroby, w tym nowotwory jelita grubego, choroby zapalne jelit czy polipy adenomatyczne.

Objawy towarzyszące krwawieniu z odbytu

Krwawienie z odbytu to utrata krwi przez odbytnicę, co może być zauważalne jako krew na papierze toaletowym, w stolcu, lub w toalecie po wypróżnieniu. Może mieć różne intensywności – od lekkiego smugowania po obfite krwawienie.

Oprócz krwawienia, inne objawy mogą obejmować ból lub dyskomfort w okolicy odbytu, zmiany w rytmie wypróżnień, zmiany w wyglądzie stolca, uczucie niepełnego wypróżnienia oraz ogólne objawy, takie jak osłabienie czy spadek masy ciała. Ważne jest zwrócenie uwagi na charakter krwawienia oraz inne towarzyszące objawy.

Krwawienie z odbytu a hemoroidy

Krwawienie z odbytu jest jednym z najczęstszych objawów wskazujących na obecność hemoroidów, stanu chorobowego charakteryzującego się rozszerzeniem i zapaleniem żył w obrębie kanału odbytu i dolnej części odbytnicy. Hemoroidy klasyfikowane są na wewnętrzne, lokalizujące się powyżej linii zębatej odbytu oraz zewnętrzne, znajdujące się poniżej tej linii. Krwawienie, zazwyczaj bezbolesne, może pojawiać się podczas lub bezpośrednio po wypróżnieniu, np. na papierze toaletowym.

Mechanizm krwawienia w przypadku hemoroidów wiąże się z uszkodzeniem lub pęknięciem powierzchni hemoroidalnych, co może nastąpić w wyniku zwiększonego ciśnienia wewnętrznego w obrębie kanału odbytu. Ciśnienie to może być wynikiem chronicznego zaparcia, długotrwałego siedzenia, ciąży, nadmiernego wysiłku podczas defekacji, a także innych czynników predysponujących.

Diagnostyka hemoroidów opiera się przede wszystkim na badaniu proktologicznym, w tym inspekcji okolicy odbytu, badaniu palpacyjnym oraz wykonaniu anoskopii, która pozwala na dokładną ocenę wewnętrznych struktur kanału odbytu. W przypadku niejasności diagnostycznych lub gdy krwawienie nie ustępuje pomimo leczenia, zalecane może być wykonanie dodatkowych badań, takich jak kolonoskopia, aby wykluczyć inne przyczyny krwawienia, w tym choroby zapalne jelit czy raka.

Diagnostyka i leczenie

Diagnostyka krwawienia z odbytu może obejmować badanie proktologiczne, kolonoskopię, badania krwi, a w niektórych przypadkach badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (CT). Leczenie zależy od przyczyny krwawienia i może obejmować zmiany w diecie, leki (np. przeciwzapalne, hemostatyczne), a w niektórych przypadkach zabiegi chirurgiczne.

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Konsultacja z lekarzem jest wskazana w kilku przypadkach. Szczególnie gdy krwawienie z odbytu jest obfite, powtarza się, towarzyszą mu inne niepokojące objawy, takie jak ból, zmiana rytmu wypróżnień, spadek masy ciała czy ogólne osłabienie. W przypadku wystąpienia jakiegokolwiek krwawienia z odbytu, szczególnie u osób powyżej 50 roku życia lub z rodzinnej historii chorób jelitowych i nowotworów, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.