Endometrioza – ból brzucha i inne objawy, ciąża, leczenie

Endometrioza dotyka nawet 15% kobiet, głównie w okresie rozrodczym, ale również młodsze i po przekwitaniu. Objawia się bólem o różnym stopniu nasilenia, zlokalizowanym w brzuchu, często powiązanym z  miesiączką. Krwawienia miesiączkowe są bardzo bolesne i obfite. Pojawiają się plamienia międzymiesiączkowe i po stosunku. Często pacjentki mają bóle pleców, zaburzenia oddawania stolca  i bolesność przy oddawaniu moczu, skarżą się na ból podczas współżycia.

Niestety są duże problemy z diagnostyką tej choroby, ponieważ podobne dolegliwości bólowe występują również przy innych schorzeniach. Często spotykam się z pacjentkami, które mają endometriozę, a są błędnie leczone z powodu chorób kręgosłupa, jelita drażliwego czy infekcji dróg moczowych – mówi ginekolog dr Dariusz Swatowski. – Brak efektów terapii prowadzi do frustracji, a nawet depresji. Bolesne stosunki zaburzają pożycie małżeńskie. 

O endometriozie słyszymy coraz częściej. Co to właściwie jest i jakie objawy powinny niepokoić?

Endometrioza to występowanie tkanki podobnej do śluzówki wyściełającej jamę macicy, ale zlokalizowanej poza nią. Hormony jajnikowe pobudzają ją do wzrostu i złuszczania, podobnie jak to się dzieje w jamie macicy. Można więc powiedzieć, że występują drobne krwawienia miesiączkowe w miejscu endometriozy i w ten sposób dochodzi do podrażnienia receptorów bólowych. Z czasem trwania choroby jest coraz więcej tkanki endometrialnej i narastających dolegliwości.

W przypadku lokalizacji jajnikowej mogą powstać  torbiele zawierające ciemną krew nazywane „torbielami czekoladowymi”, które niszczą strukturę jajników. Endometrioza powoduje również powstawanie zrostów, co może doprowadzić do zamknięcia jajowodów i skutkować niepłodnością.

Objawów jest sporo. Czy faktycznie tak trudno jest rozpoznać endometriozę?

W rozpoznaniu endometriozy bardzo ważny jest wywiad lekarski. Pomocny może być wywiad opracowany przez Sekcję Endometriozy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Istotne są następujące informacje:

• ból występujący okresowo przechodzący w ból ciągły
• bolesność miesiączkowania
• ból podczas współżycia
• bolesność oddawania moczu bądź stolca
• wiek, w którym wystąpiła pierwsza miesiączka
• długość krwawień menstruacyjnych
• ilość porodów
• liczba ciąż mnogich
• długość karmienia piersią
• stwierdzony hiperestrogenizm, czyli nadmiar estrogenów – żeńskich hormonów płciowych – estronu, estradiolu, estriolu oraz estetrolu

Badanie ginekologiczne w trakcie menstruacji zwiększa szansę znalezienia ognisk endometriozy głęboko naciekającej.

Aktualnie nie ma prostego, nieinwazyjnego testu, którym można zdiagnozować jednoznacznie endometriozę. Wiele ośrodków w świecie poszukuje czułych markerów choroby, lecz okazuje się, że ich znalezienie nie jest taką łatwą sprawą, bo każda z kobiet jest inna i towarzyszą jej odmienne choroby i dolegliwości.

Postawienie diagnozy jest możliwe po przeprowadzeniu badania ginekologicznego uzupełnionego badaniem USG  czy rezonansem magnetycznym – wyjaśnia dr Swatowski. „Złotym standardem” w diagnostyce jest wykonanie laparoskopii w celu rozpoznania i jednoczasowego leczenia poprzez wycięcie ognisk endometriozy, usunięcie zrostów i odbudowę prawidłowych warunków anatomicznych.

Wiemy zatem już, że w leczeniu endometriozy może niezbędna okazać się ingerencja chirurgiczna. Jak w takim razie leczy się endometriozę?

W leczeniu endometriozy znalazły zastosowanie leki hormonalne, leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Rodzaj terapii dopasowuje się do stopnia zaawansowania choroby oraz planów prokreacyjnych pacjentki. Moim zdaniem – mówi dr Dariusz Swatowski – po wykluczeniu innych przyczyn dolegliwości bólowych, należy zastosować leczenie tabletkami antykoncepcyjnymi podawanymi w sposób cykliczny lub ciągły. Uzyskanie poprawy jest potwierdzeniem endometriozy.

Podsumowując, opóźnienie rozpoznania endometriozy skutkuje jej dalszym rozwojem, a co za tym idzie zwiększeniem dolegliwości bólowych czy nawet ograniczeniem płodności. Dlatego też jak najszybsza diagnoza tej choroby i leczenie jest konieczne. 

Dziękujemy za rozmowę.