Wakacje w tropikach – jak się przygotować?

Malaria, żółta gorączka, dur brzuszny… Brzmi strasznie i odlegle! I choć chorób tych faktycznie nie znajdziesz na swoim podwórku, to sytuacja zmienia się diametralnie, gdy planujesz wakacje w tropikach. Dzika przyroda, kultura intrygująca odmiennością, gorący klimat przyciąga co roku wielu Europejczyków,  ale jednocześnie niesie ze sobą wiele zagrożeń. O czym musisz wiedzieć, by nie zachorować i bezpiecznie spędzić wakacje?

Dobre przygotowanie do wyjazdu, nawet krótkiego, pozwoli ci uniknąć wielu nieporozumień i kłopotów, bo jak wiadomo lepiej zapobiegać niż leczyć. Im więcej turystów odkryje piękno odległych krajów, tym więcej osób spotka się z   przykrą niespodzianką – poważną chorobą, kalectwem, a nawet śmiercią.
Nie trać czujności po powrocie z wojaży. Z pozoru niegroźna biegunka czy gorączka może być pierwszyme symptomem jednej z najczęściej występujących w strefie tropikalnej i subtropikalnej choroby zakaźnej – malarii.  W takich przypadkach niezastąpiona jest kontrola lekarska w poradni medycyny tropikalnej lub chorób zakaźnych.

Malaria

Malarię przenoszą komary, dokładniej mówiąc samice komarów Anopheles. Wywołują ją natomiast  małe pierwotniaki z rodzaju Plasmodium – zarodźce malarii, które po ukąszeniu przez samicę komara przedostają się do krwi, atakują czerwone krwinki, doprowadzając do ich rozpadu.  Lepiej ich unikać, ale jeśli się nie da to należy być bardzo wyczulonym na pierwsze objawy choroby. 

Objawy malarii są różne, zależnie od rodzaju zarodźca. Zwykle odróżnia się dwie formy choroby: „łagodną” oraz malarię „złośliwą”, zwaną też mózgową lub tropikalną. Początkowo mało charakterystyczne objawy mogą przypominać  grypę – gorsze samopoczucie, bóle głowy, bóle kostne czy gorączka. Dalszy przebieg zależy od rodzaju zarodźca. Szczególnie niebezpieczna jest malaria tropikalna, gdyż może zakończyć się śmiercią, a jej przebieg nie jest typowy.

Pamiętajmy, że napady malarii mogą pojawić się nawet kilka miesięcy po zarażeniu!

Jak uniknąć malarii, skoro nie ma na nią szczepionki? Możesz zmniejszyć ryzyko zachorowania stosując odpowiednie leki przeciwmalaryczne. Ich skuteczność zależy od wrażliwości zarodźca, a ta jest różna w różnych regionach malarycznych. Dlatego przed wyjazdem warto wybrać się do poradni medycyny podróży by uzyskać informację i receptę na odpowiedni lek.

Żółta gorączka

Kolejna bardzo niebezpieczna choroba przenoszona przez komary. Należy do grupy gorączek krwotocznych, chorób wysoce zakaźnych, które mogą prowadzić do wystąpienia epidemii. Choroba występuje w niektórych krajach Afryki: Angola, Benin, Burkina Faso, Kongo /Brazilenze/, Kenia czy Nigeria oraz Ameryki Południowej jak: Boliwia, Brazylia, Gujana, Peru czy Wenezuela.

W wielu krajach wymaga się od podróżnych wpisu potwierdzającego przebycie obowiązkowego szczepienia przeciw chorobie w Międzynarodowej Książeczce Szczepień, tzw. żółtej książeczce. Zalecana jest szczególnie u tych, którzy będą podróżować przez kilka krajów należących do regionu zagrożonego żółtą gorączką lub wybierają się docelowo do kraju, w którym już przy wjeździe wymagana jest „żółta książeczka”.

Okres wylęgania żółtej gorączki trwa kilka dni, a objawy początkowe są niecharakterystyczne i przypominają grypę czy przeziębienie. Po krótkiej, bezobjawowej fazie, pojawiają się nasilone objawy ogólnoustrojowe z gorączką, intensywną żółtaczką i krwotokami, dochodzi do uszkodzenia wątroby, nerek, a w końcu do śpiączki i wielokrotnie śmierci. Jak dotychczas nie ma skutecznego leczenia przyczynowego. W tym przypadku jedyną skuteczną metodą pozwalającą uniknąć żółtej febry jest szczepionka.

Dur brzuszny czyli tyfus

Choroba należy do grupy chorób „brudnych rąk” i występuje w krajach słabo rozwiniętych: w Afryce, Azji Południowej, na Dalekim Wschodzie. Wywołują ją bakterie Salmonella typhi. Do zakażenia dochodzi po spożyciu skażonych produktów – lodów, mięsa, mleka, skażonej wody lub podczas bezpośredniego kontaktu z osobą chorą. Groźnymi roznosicielami bakterii są muchy. Okres wylęgania wynosi od 1 do 3 tygodni. Charakteryzuje ją stopniowo narastająca i wysoka gorączka, która utrzymuje się długo (ok. 3 tygodni), bóle głowy, bóle brzucha, biegunka lub zaparcia, w rozwiniętym stadium – zaburzenia świadomości. Objawom towarzyszy powiększenie wątroby, śledziony, węzłów chłonnych. Powikłaniem choroby może być krwotok czy perforacja przewodu pokarmowego. Ważne jest szybkie rozpoznanie i włączenie leczenia przyczynowego. Dostępne szczepienie powoduje odporność na okres do 3 lat już po jednej dawce.

Szczepienia są najlepszą ochroną

Dobór szczepień uzależniony jest od rejonu danego kraju, czasu pobytu, stanu odporności immunologicznej, a także charakteru wyjazdu i rodzaju wykonywanych zajęć. Odporność poszczepienną nabywa się minimum po 2 tygodniach.

Zalecane szczepienia przed wyjazdem

Nie zależnie od wybranego kierunku podróży:

• tężec, błonica i krztusiec
• wirusowe zapalenie wątroby typu B
• odra, świnka i różyczka
• poliomyelitis

W zależności od kraju lub regionu kraju, do którego podróżujemy:

• żółta gorączka
• dur brzuszny
• wirusowe zapalenie wątroby typu A
• choroba meningokokowe
• kleszczowe zapalenie mózgu
• japońskie zapalenie mózgu
• wścieklizna

Więcej szczegółów na https://www.gov.pl/web/gis/zalecane-szczepienia-dla-podrozujacych