Arytmia serca – objawy, przyczyny i leczenie

Twoje serce to centrum Wszechświata jakim jest Twój organizm. W dużej mierze od niego zależy czy Twoje organy są właściwie dotlenione i odżywione, a od Ciebie czy Twoje serce jest zdrowe. Zdrowe serce dorosłego człowieka uderza od 60 do 90 razy na minutę. Zwalnia podczas snu i spoczynku, przyspiesza w trakcie wysiłku lub w chwilach zdenerwowania . Właściwa liczba uderzeń serca na minutę gwarantuje, że narządy są dotlenione i odpowiednio odżywione.

Arytmia serca – objawy

Czy zawsze zwolnienie akcji serca, przyspieszenie bądź jej nieregularność świadczą o arytmii? NIE: mogą być zupełnie niegroźną odpowiedzią organizmu na różnego rodzaju bodźce. Wówczas w zapisie EKG stwierdzamy obecność prawidłowego rytmu serca – zatokowego, ale jest on właśnie zwolniony, przyspieszony bądź występuje niemiarowość zatokowa – szczególnie często spotykana u osób młodych.

Problem pojawia się wtedy, gdy wystąpi nadmierne zwolnienie pracy serca, jej przyspieszenie czy nieregularne bicie serca.  i może świadczyć o wystąpieniu arytmii.

Najczęstsze postacie arytmii to: skurcze dodatkowe nadkomorowe i komorowe, migotanie i trzepotanie przedsionków oraz zaburzenia przewodnictwa przedsionkowo-komorowego. Rzadziej występują epizody częstoskurczu nadkomorowego czy komorowego.

Pacjenci, u których występuje arytmia zgłaszają różne objawy, np. kołatanie, nierówne bicie, uczucie zatrzymywania pracy serca, mogą pojawiać się napady duszności, osłabienia, gorąca. Przy groźnych zaburzeniach pracy serca może dojść do zasłabnięcia, utraty przytomności, a nawet śmierci.

Przyczyny arytmii serca

Masz nadciśnienie tętnicze? Możesz mieć również arytmię serca.  Ale nie tylko nadciśnienie może być przyczyną niewłaściwego rytmu serca. Mogą to być: wady serca (zarówno wrodzone, jak i nabyte), choroba niedokrwienna serca lub schorzenia pozasercowe takie jak: choroby tarczycy, zaburzenia elektrolitowe, cukrzyca, choroby nerek.

Jak leczyć arytmię serca

Epizody migotania i trzepotania przedsionków niosą ze sobą podwyższone ryzyko zakrzepowo-zatorowe.

U osób z tym rodzajem arytmii przedsionki serca nie kurczą się efektywnie, ale drgają, zaburzając prawidłowy, równomierny przepływ krwi. Te zawirowania w przepływie krwi ułatwiają powstawanie skrzeplin w lewym przedsionku, szczególnie w strukturze nazywanej uszkiem lewego przedsionka. Przy braku odpowiedniego leczenia przeciwzakrzepowego skrzepliny wraz z prądem krwi przesuwają się na obwód, co może skutkować zatorem odpowiedniego naczynia tętniczego – jeśli będzie to tętnica dogłowowa, wystąpi niedokrwienny udar mózgu, może się pojawić niedokrwienie kończyny, nerki czy jelit. Szczególnie na to powikłanie narażone są osoby w wieku powyżej 65 r.ż., z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, chorobą miażdżycową tętnic obwodowych czy osoby po przebytym już epizodzie niedokrwienia ośrodkowego układu nerwowego.

Dlatego też, jeśli w badaniu przedmiotowym lekarz stwierdzi niemiarowość pracy serca, powinien wykonać badanie EKG i przy rozpoznaniu arytmii wdrożyć odpowiednie leczenie.

Inną niebezpieczną arytmią, są epizody częstoskurczu komorowego. Tego typu zaburzenia pracy serca na ogół występują u osób z zaawansowaną organiczną chorobą serca, np. ciężką niewydolnością serca, po zawale mięśnia serca. U tych chorych szczególnie ważna jest odpowiednia diagnostyka, leczenie farmakologiczne i niefarmakologiczne – wszczepienie kardiowertera – defibrylatora. Jest to urządzenie, które ma za zadanie przerwać groźną dla życia arytmię.

Niebezpieczne może być również nadmierne zwolnienie pracy serca, określane mianem bradykardii. Może mieć ona różne przyczyny – często występuje u osób czynnie uprawiających sport, wtedy w ciągu dnia serce może pracować około 45-50 uderzeń na minutę, w nocy zwalniać nawet do 30/min. Jeśli nie wywołuje to żadnych niepokojących objawów – zawrotów głowy, zasłabnięcia czy utraty przytomności, jest to zupełnie prawidłowa reakcja organizmu. Ale bradykardia może być skutkiem nieprawidłowego przekazywania impulsów elektrycznych w sercu w wyniku chociażby zaburzeń dotyczących układu bodźcoprzewodzącego, wad wrodzonych serca czy choroby wieńcowej.

Przy braku impulsów elektrycznych z węzła zatokowo-przedsionkowego, serce przestaje pracować, co jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. Z tego powodu, u niektórych pacjentów, w celu zapewnienia odpowiedniej pracy serca, wskazane jest wszczepienie stymulatora – zwanego inaczej „rozrusznikiem”.

Stymulatory pozwalają pacjentom na normalne życie. Zapobiegają wystąpieniu zawrotów głowy, zasłabnięcia i utracie przytomności – pod warunkiem, że objawy te wynikały z zaburzeń przewodzenia w sercu.

Jak rozpoznać arytmię serca

Zwykle podstawowym badaniem jest spoczynkowy zapis EKG. Jeśli u pacjenta objawy występują rzadko, kilka razy na dobę czy kilka razy w tygodniu, spoczynkowe EKG może nie uchwycić np. skurczów dodatkowych. Zalecamy wówczas ciągłe monitorowanie EKG metodą Holtera – najczęściej 24-godzinne, ale również 48 czy 72-godzinne. Ważne jest również wykluczenie organicznej choroby serca, zaleca się zatem wykonanie badania echokardiograficznego czy próby wysiłkowej.

Konsultacja medyczna
lekarz Piotr Flis – kardiolog