Czym jest ginekomastia – przyczyny, objawy, leczenie

Ginekomastia, choć często bagatelizowana, stanowi istotny problem medyczny i psychologiczny, dotykający znaczącej części mężczyzn. Jest to powiększenie piersi u mężczyzn, które może dotykać jednej lub obu piersi. Zrozumienie przyczyn, objawów oraz dostępnych opcji leczenia jest kluczowe dla tych, którzy się z tym zmagają.

W naszym artykule przyjrzymy się dokładniej, czym jest ginekomastia, jakie są jej główne przyczyny, jakie objawy mogą towarzyszyć temu stanowi oraz jakie są współczesne metody leczenia. Rozpoczynając od podstaw medycznych, przejdziemy przez różne aspekty psychologiczne, kończąc na praktycznych poradach dla osób zmagających się z ginekomastią. Kluczem do poradzenia sobie z tym problemem jest zrozumienie czym jest ten stan i wybrania najlepszego rozwiązania dla siebie.

Czym jest ginekomastia?

Ginekomastia to łagodny rozrost gruczołów piersiowych u mężczyzn. Ta przypadłość może dotyczyć nawet 30-50% populacji mężczyzn, a w okresie dorastania nawet co drugiego chłopca. Przyczyną jest przewaga działania estrogenów nad androgenami na gruczoł sutkowy mężczyzn. Objawem jest właśnie rozrost gruczołów piersiowych, dla wielu – wstydliwa przypadłość. Problem niekorzystnie odbija się na jakości życia pacjentów, ich samopoczuciu i samoocenie.

Skąd i dlaczego, czyli przyczyny ginekomastii

Wśród najczęściej spotykanych przyczyn ginekomastii wymienia się:

• predyspozycje genetyczne,
• nadczynność tarczycy,
• występowanie niektórych nowotworów, wydzielających estrogeny lub wpływające na podwyższenie ich stężenia w organizmie,
• zaburzenia hormonalne,
• nadwagę,
• starzenie,
• choroby wątroby,
• dietę,
• niektóre leki,
• nadużywanie alkoholu, zwłaszcza jeśli doszło do marskości wątroby,
• niewydolność nerek.

Przyczyną mogą być również zmiany fizjologiczne zawiązane z okresem dojrzewania i przekwitania. U młodych chłopców zmiany te zwykle ustępują samoistnie.

Ginekomastia może być „samodzielną” dolegliwością, ale może też wystąpić jako rezultat innej choroby. W 50% przypadków pacjentów zmagających się z ginekomastią nie udaje się ustalić przyczyny.

Co się dzieje, czyli objawy ginekomastii

Głównym objawem ginekomastii jest powiększenie się męskich piersi, a dokładniej – powiększenie tkanki gruczołowej (nie tłuszczowej). Występuje zwykle po obu stronach, chociaż może być też ginekomastia jednostronna. Powiększeniu piersi może towarzyszyć lekki ból i uczucie tkliwości. Jeżeli ginekomastia jest objawem choroby ogólnoustrojowej, można stwierdzić u pacjenta dodatkowe objawy sugerujące rozpoznanie (np. objawy nadczynności tarczycy, niewydolność wątroby, hipogonadyzm).

Piersi u mężczyzny, czyli aspekt psychologiczny

Aspekty psychologiczne ginekomastii są równie istotne, jak jej skutki fizyczne. Dla wielu mężczyzn, powiększenie piersi może być źródłem znacznego dyskomfortu emocjonalnego, obniżenia samooceny i poczucia wstydu. Niekiedy może to prowadzić do unikania sytuacji społecznych, gdzie ciało jest eksponowane, w miejscach jak na przykład baseny czy na siłownie, co z kolei może skutkować izolacją społeczną i pogłębieniem uczuć samotności.

W niektórych przypadkach, mężczyźni doświadczający ginekomastii mogą również cierpieć na zaburzenia lękowe lub depresyjne. Dlatego tak ważne jest, aby oprócz leczenia somatycznego, zwracać uwagę na wsparcie psychologiczne pacjentów.

Profesjonalna pomoc psychoterapeutyczna może być kluczowa w zarządzaniu emocjonalnymi konsekwencjami tego stanu, pomagając mężczyznom w odbudowie samoakceptacji i pewności siebie. Ponadto świadomość społeczna dotycząca ginekomastii i zrozumienie, że jest to problem medyczny, a nie tylko estetyczny, może być pomocne w samoakceptacji i poprawie jakości życia pacjentów dotkniętych tym problemem.

Czy ginekomastia wymaga zabiegu, czyli leczenie ginekomastii

Skuteczne leczenie ginekomastii odbywa się u specjalisty, który na początku zleci odpowiednie badania.  Po wykonaniu niezbędnych badań u pacjenta, w tym USG i badań hormonów, lekarz spróbuje określić przyczynę.

Znalezienie przyczyny nie zawsze jest proste. Jeśli się to uda, to konieczne jest podjęcie leczenia. Ginekomastia może wynikać ze stosowania leków, jeśli to możliwe, należy wtedy je odstawić lub zastąpić odpowiednikami pozbawionymi takiego działania. W przypadku zmian wywołanych chorobą, działania skupiają się na wyleczeniu dolegliwości.  W przypadku otyłości zaleca się zredukowanie tkanki tłuszczowej.

Jeśli przyczyna pozostaje nierozpoznana, lekarze często decydują się na terapię antyestrogenami lub tzw. analogami androgenów (nie przekształcają się w hormony żeńskie).

W niektórych przypadkach rozważa się interwencję chirurgiczną lub lekarza medycyny estetycznej.

Ginekomastia a nowotwór piersi

W niektórych przypadkach wystąpienie ginekomastii tylko po jednej stronie może być objawem raka sutka. Nie można więc problemu bagatelizować. Nowotwory piersi, chociaż kojarzone głównie z kobietami, dotykają również mężczyzn. Są to rzadkie nowotwory, stanowią <1% wszystkich raków u mężczyzn. Zwiększone ryzyko występowania raka sutka dotyczy mężczyzn z:

• otyłością,
• zapaleniem jąder w wywiadzie,
• kryptorchidyzmem,
• rakiem piersi w rodzinie,
• nosicieli mutacji BRCA2,
• po ekspozycji na egzogenne estrogeny,
• po 60. roku życia.

Podsumowując przedstawione informacje na temat ginekomastii, chcemy pozostawić Państwa z przesłaniem pełnym optymizmu i nadziei. Ginekomastia, mimo że jest wyzwaniem, nie musi definiować jakości życia. W dzisiejszych czasach, dzięki postępom w medycynie i rosnącej świadomości społecznej, mężczyźni borykający się z tym problemem mają do dyspozycji wiele możliwości, aby go rozwiązać.

To również dobry czas, aby społecznie przełamać tabu i mówić otwarcie o ginekomastii. Budowanie świadomości i empatii wokół tego tematu to krok ku bardziej zrozumiałemu i wspierającemu środowisku. Warto powtarzać, że otwarta rozmowa o problemach typu ginekomastia, zarówno na gruncie prywatnym, jak i w gabinecie lekarskim jest milowym krokiem do zdrowia i dobrostanu.

Konsultacja medyczna

dr n. med. Małgorzata Sobstyl
Specjalista z zakresu endokrynologii, ginekologii i położnictwa