Łzawienie oczu — przyczyny i sposób na łzy
Nasze oczy łzawią z wielu powodów. Z emocji, podczas krojenia cebuli… Łzawienie może mieć charakter przewlekły lub napadowy, w zależności od przyczyny. Dlatego należy dokonać rozróżnienia – płaczu, będącego objawem reakcji emocjonalnej i łzawienia. Nad płaczem można zapanować, nad łzawieniem już nie tak łatwo. Łzawienie może mieć charakter odruchowy, kiedy łzy oczyszczają oko z zanieczyszczeń, może być objawem alergii, zespołu suchego oka i poważnych uszkodzeń wzroku.
Łzawienie oczu
Nieustanne łzawienie oczu może być uciążliwym problemem, wpływającym negatywnie na komfort życia codziennego. Czym dokładnie są łzy i dlaczego oczy łzawią? Łzy wytwarzane są w gruczole łzowym, w niewielkich ilościach. Ich skład jest stały i zawiera głównie wodę, niewielkie ilości chlorku sodu i białko. Podobnie jak powieki, stanowią naturalną barierę ochronną na powierzchni oka, tworząc film łzowy.
Film łzowy zapewnia odpowiednie nawilżenie rogówki, spojówki oraz oczyszczanie powierzchni oka. Jest też ochroną przed infekcjami, takimi jak np. zapalenie spojówek. Składa się z trzech warstw: wodnistej, śluzowej i tłuszczowej. Odprowadzanie nadmiaru łez odbywa się przez układ odprowadzający: kanaliki łzowe, worek łzowy i przewód nosowo-łzowy. Jest to proces niezauważalny. Nadmierne łzawienie oczu, czyli łzy, to krople będące efektem nadmiernej produkcji płynu w gruczole łzowym, którego kanaliki łzowe nie nadążają odprowadzać.
Słońce też ma znaczenie — przyczyny łzawienia oczu
Promieniowanie UVA (95%) i UVB (5%) ma niekorzystny wpływ na oczy. Jesteśmy na nie narażeni cały rok. Zimą, promieniowanie odbite, np. od śniegu ma również niekorzystny wpływ na oczy. Latem promieniowanie dostaje się do oka na drodze bezpośredniej ekspozycji.
Letnie słońce najsilniej operuje w godzinach południowych, ale rankiem i po południu jest niżej na niebie – łatwiej (chociaż z mniejszym natężeniem) wpada nam do oczu. Niebezpieczne jest też nad wodą, ponieważ i piasek, i woda odbijają światło słoneczne, a tym samym wzmacniają jego szkodliwe działanie. W górach też trzeba uważać – rozrzedzone powietrze przepuszcza więcej promieniowania.
Ochrona oczu jest więc konieczna. Wychodząc z domu, zakładajmy okulary przeciwsłoneczne z atestowanymi filtrami UV (400 i więcej) i tzw. powłoką antyrefleksyjną.
Nadmierna ekspozycja oczu na światło słoneczne prowadzi do łzawienia, podrażnień, zaczerwienień, światłowstrętu i może powodować choroby oczu. Takie objawy mogą świadczyć o posłonecznym zapaleniu spojówek.
Jak pozbyć się nadmiaru łez? Sposoby na łzawienie
Sposoby na łzawienie oczu zależą od czynnika, który je wywołuje.
Przy zespole suchego oka zaleca się stosowanie tzw. sztucznych łez, kropli do oczu uzupełniających film łzowy. Przy ich wyborze warto zwrócić uwagę na to, by nie zawierały konserwantów. Zakraplać powinno się regularnie od 4 do 5 razy na dobę.
Gdy łzawienie oczu wywołane zostało przez alergię, należy przemyć oko solą fizjologiczną lub kroplami nawilżającymi (krople do oczu z hialuronianem sodu).
Jakie krople stosować?
Zadaniem kropli do oczu jest przywrócenie równowagi filmu łzowego, nawilżenie struktury oka i zapewnienie ochrony przed czynnikami zewnętrznymi, takimi jak np. soczewki kontaktowe. Właściwe dobranie kropli do problemu ma niemałe znaczenie dla wzroku i zdrowia oczu.
Przy wyborze kropli warto wziąć pod uwagę kilka aspektów:
- Należy wybrać krople do oczu bez konserwantów, by zminimalizować ryzyko działań niepożądanych (zwłaszcza u alergików).
- Poleca się wybrać krople, których głównym składnikiem jest kwas hialuronowy bądź jego sól sodowa w odpowiednim stężeniu (będące naturalnym składnikiem filmu łzowego).
- Substancją alternatywną dla kwasu hialuronowego może być trehaloza, chroniąca komórki przed utratą wody.
Zamiast kropli można zastosować preparaty żelowe. Utrzymują się dłużej na powierzchni oka, a dzięki temu lepiej nawilżają zmęczone oczy. Aplikowane na noc regenerują podrażnione oczy.
Co jeszcze można zrobić dla zdrowia oczu i wzroku?
Oprócz stosowania preparatów nawilżających warto:
- stosować zimne okłady żelowe,
- ograniczyć stosowanie okładów ziołowych lub herbacianych (mogą powodować suchość oczu i wywoływać alergie),
- zadbać o stan otoczenia i ochronę wzroku poprzez np. zainstalowanie nawilżaczy powietrza, odpowiednie oświetlenie, możliwie największa ilość światła dziennego,
- zakupić okulary dobrej jakości z filtrem UV,
- unikać pomieszczeń mocno klimatyzowanych, suche powietrze może powodować częstsze podrażnienia i dyskomfort w oczach,
- zmniejszyć czas ekspozycji na słońce lub wiatr,
- w okresie wzmożonych kłopotów z łzawieniem zrezygnować z soczewek kontaktowych na rzecz okularów,
- nawadniać organizm,
Łzawienie oczu może być związane z problemami zdrowotnymi, dlatego konieczna jest konsultacja u lekarza.
Jak stosować krople do oczu?
- Przede wszystkim należy pamiętać o dokładnym myciu rąk przed i po zakropleniu leku.
- Nigdy nie należy dzielić się lekami – kroplami z innymi osobami.
- Ułatwieniem podczas zakraplania jest odchylenie głowy do tyłu.
- Bardzo ważne jest zachowanie odpowiedniej odległości aplikatora od oka – ok. 1-2 cm.
- Wydajność worka spojówkowego wynosi tylko 1 kroplę, więc trzeba aplikować tylko 1 kroplę.
- Krople powinny być aplikowane bliżej wewnętrznego kącika oka.
- Bezpośrednio po zakropleniu, należy przez chwilę lekko uciskać punkt łzowy, by krople nie przedostały się do dróg łzowych.
- Dobrze jest zamknąć powieki na kilkanaście sekund po aplikacji kropli, by lek został rozprowadzony po powierzchni gałki ocznej.
Konsultacja medyczna
dr n. med. Monika Polak
Specjalistka w zakresie okulistyki
Informacje zawarte w tym artykule mają charakter ogólnoinformacyjny i edukacyjny. Nie zastępują one profesjonalnej porady medycznej, diagnozy czy leczenia. Zaleca się konsultację z lekarzem lub innym wykwalifikowanym pracownikiem ochrony zdrowia w celu uzyskania porady dotyczącej konkretnych objawów, dolegliwości czy stanu zdrowia.