Jedzenie może szkodzić. Jak poradzić sobie z nietolerancją pokarmową?

Pokarm spożywasz na co dzień po to, aby odżywiać organizm i zaspokajać głód. Produkty kupujesz w sklepie, na pobliskim targu lub jesz w restauracji. Tak jak wszyscy! Fakt, że mogą one szkodzić może więc dziwić, ale tak może być… Przeczytaj ten artykuł, jeśli:

Masz osłabioną odporność, jesteś ciągle zmęczony i brakuje ci energii.

Masz problemy z utrzymaniem prawidłowej wagi oraz gastryczne.

Cierpisz na przewlekły ból, objawy chorobowe bez zdiagnozowanej przyczyny, choć poddawano Cię różnym testom.

Jeśli twój lekarz załamuje ręce, a ty coraz mocniej odczuwasz frustrację i łakniesz wyjaśnień.

Czym jest nietolerancja pokarmowa?

Ulubiona kanapka z łososiem, a może kubek kakao? Nawet nie przyszło ci przez myśl, że możesz mieć na nie alergię. Podobnie w przypadku twojego dziecka, które jest względnie zdrowe, pełne energii, ale miewa przewlekły katar, niezależnie od pory roku, utrzymujący się długo lub pojawiający się okresowo. Również nie łączysz tego z pokarmem, jakie spożywa na co dzień. Ale jest dobra wiadomość! Teraz można sprawdzić w prosty sposób, czy przyczyną problemów jest właśnie nietolerancja pokarmowa. Służy do tego zwykłe badanie igg we krwi.

Skąd bierze się nietolerancja? Spożywanie pokarmów, na które masz alergię lub leków może spowodować uszkodzenie naturalnej bariery ochronnej twoich jelit. Gdy do krwioobiegu dostają się z jelit niewłaściwie strawione cząstki pokarmu — toksyny czy bakterie, twój organizm traktuje je jak wroga i wytwarza przeciwciała IgG. Organizm manifestuje ten stan poprzez reakcję alergiczną, tkj. bóle brzucha, wzdęcia, biegunki lub zaparcia, ale także zmęczenie i osłabienie, zmiany skórne jak trądzik, czy bóle głowy. Ale to tylko mała część tego, co nasz organizm sam może nam zgotować. Nietolerancje pokarmowe mogą manifestować się w różnych częściach ciała.

Objawy nietolerancji pokarmowej. Jak odróżnić nietolerancję od alergii pokarmowej? 

Podstawową różnicą między alergią i nietolerancją pokarmową jest czas reakcji organizmu na alergen. W przypadku alergii twój organizm zaalarmuje cię natychmiastowo (do 2 godz. po zjedzeniu). Nietolerancja pokarmowa daje znać o sobie dopiero po kilku godzinach lub nawet kilku dniach i może trwać tygodniami!

Jakie badania na nietolerancję i alergię pokarmową mogę wykonać sobie i swojemu dziecku?

Symptomy alergii i nietolerancji pokarmowej są bardzo zbliżone. Niestwierdzona alergia może zagrażać życiu, natomiast nietolerancja pokarmowa prowadzić do przewlekłych, trudnych do zdiagnozowania chorób. Na domiar złego nietolerancję i alergię pokarmową możesz mieć jednocześnie, również dlatego tak ważna jest właściwa diagnoza.

Diagnozowanie nietolerancji pokarmowej polega na badaniu krwi pod kątem obecności przeciwciał IgG, które twój organizm mógł wytworzyć przeciwko spożywanym powszechnie pokarmom. Taki test jednak nie określi czy masz alergię pokarmową. W tym celu należałoby sprawdzić, czy twój organizm produkuje także przeciwciała IgE.   

Co powoduje nietolerancje pokarmowe?

Twój układ immunologiczny może być twoim przyjacielem … albo wrogiem. Flora jelitowa stanowi klucz do tolerancji żywności i zdrowia pod warunkiem, że jest przez ciebie dobrze traktowana. Nienaruszona bariera jelitowa jest mało przepuszczalna i w optymalnych warunkach gwarantuje niemal niemożliwą do pokonania barierę dla bakterii, wirusów, patogenów chorobotwórczych i składników żywności.

Niezdrowe nawyki, spożywanie pokarmów, na które masz alergię oraz inne czynniki mogą trwale uszkodzić twoje jelita. Powrót do równowagi jest bardzo trudny. Zobacz, co może ci najbardziej szkodzić i zrób rachunek sumienia.

Nietolerancja laktozy

Laktoza to cukier występujący w mleku i produktach mlecznych, który jest rozkładany przez enzym laktazę w przewodzie pokarmowym człowieka. Nietolerancja laktozy to stan, w którym organizm produkuje niewystarczającą ilość laktazy, co uniemożliwia właściwe trawienie tego cukru. Laktoza może być przyczyną nietolerancji pokarmowej, która jest dość powszechna, zwłaszcza wśród dorosłych. Niektórzy ludzie tracą zdolność do produkowania wystarczającej ilości enzymu laktazy, co jest niezbędne do trawienia laktozy, a to prowadzi do nietolerancji.

Nietolerancja laktozy jest szczególnie rozpowszechniona w niektórych grupach etnicznych, takich jak: Azjaci, Afrykanie, rdzenni Amerykanie i osoby pochodzenia południowo-europejskiego. Symptomy nietolerancji laktozy, takie jak bóle brzucha, biegunka i wzdęcia, pojawiają się zwykle krótko po spożyciu produktów mlecznych. Diagnoza i zarządzanie nietolerancją laktozy obejmuje modyfikację diety, stosowanie suplementów enzymu laktazy lub wybór produktów bezlaktozowych. W ostatnich latach dostępne i modne stały się produkty mleczne bezlaktozowe, które umożliwiają osobom z nietolerancją laktozy cieszenie się smakiem mleka bez nieprzyjemnych objawów.

Czynniki uszkadzające nabłonek jelita:

• Alkohol
• Antybiotyki
• Niewłaściwa dieta
• Choroby przewodu pokarmowego
• Stan zapalny
• Zespół nieszczelnego jelita
• Niedożywienie
• Leki
• Pasożyty, bakterie, wirusy
• Stres

Jeśli żadna z metod diagnostycznych, które do tej pory stosowałeś, nie przyniosła oczekiwanych rezultatów rozważ wykonanie testu na nietolerancję.  

Jednak pamiętaj, że sama tylko obecność przeciwciał IgG nie stanowi diagnozy. Wyniki badań skonsultuj z lekarzem lub dietetykiem, który zestawi je z historią choroby i wynikami innych testów. Na tej podstawie oceni konieczność zmiany diety. 

Nietolerancja histaminy

Nietolerancja histaminy to stan, w którym organizm nie radzi sobie z jej rozkładem, co może powodować objawy przypominające alergię, takie jak bóle głowy, wysypka czy problemy trawienne. Histamina występuje naturalnie w wielu produktach spożywczych, zwłaszcza w dojrzewających serach, fermentowanych produktach, winie czy owocach morza, a jej nietolerancja wynika najczęściej z niedoboru enzymu DAO (diaminooksydazy), który odpowiada za jej rozkład w jelitach.

Osoby dotknięte tym problemem powinny ograniczyć spożycie produktów bogatych w histaminę, a także wspierać organizm dietą niskohistaminową i suplementacją DAO. Choć objawy mogą być uciążliwe i łatwo pomylić je z innymi schorzeniami, odpowiednia diagnostyka oraz zmiana nawyków żywieniowych pozwalają skutecznie kontrolować nietolerancję histaminy, poprawiając tym samym jakość życia.

Rola diety w radzeniu sobie z nietolerancją pokarmową

Dieta odgrywa kluczową rolę w radzeniu sobie z nietolerancją pokarmową, gdyż odpowiednie dostosowanie spożywanych produktów może znacznie łagodzić objawy. Osoby z nietolerancjami, takimi jak nietolerancja laktozy czy celiakia, muszą unikać określonych składników – odpowiednio laktozy i glutenu. Wyeliminowanie lub ograniczenie spożycia problematycznych pokarmów często prowadzi do znaczącej poprawy samopoczucia i zdrowia przewodu pokarmowego. Konsultacja z dietetykiem może być niezwykle pomocne, ponieważ profesjonalista ten może pomóc w opracowaniu zbilansowanego planu żywieniowego, który spełnia indywidualne potrzeby pacjenta. Ponadto zwiększająca się dostępność specjalistycznych produktów bezglutenowych czy bezlaktozowych ułatwia osobom z nietolerancjami pokarmowymi codzienne normalne funkcjonowanie.

Bezpieczna zmiana diety to podstawa osiągnięcia sukcesu. Twój jadłospis powinien być starannie zaplanowany, a efekty stosowania diety monitorowane przez specjalistę.

źródło:

Ortolani, Claudio, and Elide A. Pastorello. „Food allergies and food intolerances.” Best Practice & Research Clinical Gastroenterology 20.3 (2006): 467-483.

Shulpekova, Yulia O., et al. „Food intolerance: the role of histamine.” Nutrients 13.9 (2021): 3207.