Poradnia immunologiczna

Poradnia immunologiczna. Nawracające zakażenia i infekcje, długotrwałe antybiotykoterapie nie przynoszące oczekiwanego efektu, niewłaściwa odpowiedź na szczepienia ochronne, to tylko niektóre sygnały oznaczające, że nasz system odpornościowy nie działa prawidłowo. To również alarm, by jak najszybciej zgłosić się do lekarza immunologa.

Cywilizacyjny niedobór odporności

Mówi się o nim najczęściej w krajach, gdzie cywilizacja rozwija się w szybkim tempie. Wprawdzie czystość i higiena pozwalają na wyeliminowanie wielu groźnych chorób, ale kiedy układ odpornościowy człowieka kształtuje się w środowisku, w którym niewiele jest bakterii i wirusów przestaje sobie z nimi radzić. Do tego dołącza się stres, na świeżym powietrzu, brak ruchu, przepracowanie, nadmierne stosowanie używek.

Nie bez znaczenia dla układu immunologicznego jest nadmierne stosowanie leków, które w przypadku infekcji poprawiają samopoczucie i chory może prowadzić aktywne życie. Jednak takie postępowanie uniemożliwia organizmowi zebranie sił do walki z chorobą. Jeśli wystąpią powikłania w postaci stanu zapalnego, konieczna będzie antybiotykoterapia. Z kolei antybiotyki również mają duży wpływ na działanie systemu immunologicznego i tak m.in. powstaje nabyty niedobór odporności.

Nabyty brak odporności

Jest zwykle wynikiem trwających bądź przebytych zakażeń wirusowych lub bakteryjnych. Jeśli towarzyszy np. grypie czy mononukleozie zakaźnej, przeważnie ma charakter przejściowy.

W niektórych sytuacjach zaburzenia odporności mają charakter wtórny. Dotyczy to przede wszystkim pacjentów z chorobami układowymi, w wyniku chociażby chorób nowotworowych. Najtrudniejszą formą tego typu defektów odporności jest choroba wywołana przez wirus HIV.

Jest wiele przypadków, kiedy powodem spadku odporności staje się leczenie innych chorób. Tak dzieje się u pacjentów, którzy otrzymują leki immunosupresyjne, redukujące ilość komórek odpornościowych lub osłabiające ich funkcję. Leki te stosowane są u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi lub po przeszczepach. Również efekt hamowania odporności pojawia się podczas stosowania chemioterapii i radioterapii.

Wrodzony brak odporności

Ujawnia się zazwyczaj w pierwszych tygodniach, czy miesiącach po urodzeniu. Może być spowodowany zaburzeniami składników układu odpornościowego, np. przeciwciał lub innych substancji istotnych z punktu widzenia odporności na zakażenia. W tej sytuacji konieczne jest wdrożenie natychmiastowej profilaktyki przeciwbakteryjnej i przeciwgrzybiczej oraz podjęcie odpowiedniego leczenia.

Po pomoc do immunologa

Zadaniem lekarza immunologa jest rozpoznanie przyczyny zaburzeń odporności i podjęcie takiego leczenia, by system „naprawić”. Współpracuje w tym zakresie z innymi specjalistami – transplantologiem, onkologiem, gastrologiem – w zależności od powodu defektu systemu immunologicznego.

Lekarz immunolog prowadzi również profilaktykę zakażeń poprzez szczepienia ochronne osób zdrowych i tych, będących w grupie ryzyka. Zajmuje się immunoterapią i immunostymulacją, wprowadzając procedury lecznicze oparte o mechanizmy immunologiczne.

Zgłaszając się na pierwszą wizytę do lekarza immunologa warto przygotować zestawienie zakażeń, okresy ich występowania, czas trwania, a także informacje o dotychczasowym leczeniu, szczepieniach ochronnych, niepożądanych reakcjach na szczepienie.

Poradnia immunologiczna – wskazania do konsultacji:

• kilka lub więcej zakażeń w ciągu roku
• zakażenia zatok o ciężkim przebiegu
• trwająca dwa miesiące lub dłużej antybiotykoterapia, nie dająca poprawy
• powtarzające się ropnie skórne lub narządowe
• przewlekła grzybica jamy ustnej i skóry
• ciężkie zakażenia, jak zapalenie mózgu, kości, mięśni, skóry, również posocznica
• choroby jelit
• układowe choroby tkanki łącznej
• choroby krwi i narządów krwiotwórczych
• nieprawidłowe wyniki badań biochemicznych i immunologicznych
• chorzy, u których konieczne jest zabezpieczenie przed infekcjami

Konsultacje w poradni immunologicznej prowadzi prof. dr hab. n.med. Jacek Roliński – konsultant wojewódzki w dziedzinie immunologii klinicznej.