Psycholog potrzebny od zaraz. Powikłania pocovidowe.

Pandemia COVID-19 wraz z czasem swojego trwania intensywniej wpływa na stan psychiczny wszystkich nas i odciska swoje piętno. Początkowo głównym winowajcą obniżonego nastroju, lęku i niepokoju, bezsenności, był fakt długiej izolacji, braku możliwości bezpośredniego spotkania z bliskimi, a także strach związany z możliwością utraty pracy i pogorszeniem kondycji finansowej. Z ogromnym obciążeniem psychicznym musieli się borykać pracownicy ochrony zdrowia i to na nich przeprowadzono pierwsze badania nad wpływem pandemii na zdrowie psychiczne. Wykazały one znaczne zwiększenie stresu tzw. distresu, który w dłuższej perspektywie przeradza się w zespół stresu posttraumatycznego – PTSD (posttraumatic stres disorder), podobny do stresu związanego z konfliktami zbrojnymi. 

Zaburzenia układu nerwowego po Covid-19.

Wstępne badania na temat neuropsychologicznych konsekwencji przejścia COVID-19 wskazują, że u około 25 % osób mogą pojawić się objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego w postaci zawrotów głowy, bólu głowy i zaburzeń świadomości, tzw. mgły mózgowej. Wymienione objawy wystąpić mogą już w trakcie infekcji, ale także kilka tygodni po przechorowaniu lub później. Podobne rezultaty badań otrzymano po ostatniej epidemii wywołanej innym koronawirusem- SARS w 2003 r. Na tej podstawie obecnie zwrócono szczególną uwagę na wpływ pandemii z perspektywy neuropsychogennej. 

Czy koronawirus powoduje choroby i zaburzenia psychiczne?

Obecnie mamy do czynienia z rozległymi konsekwencjami psychospołecznymi wywołanymi przez pandemię zarówno z pozycji lęku społecznego, jak i kondycji psychicznej jako powikłania po przejściu infekcji COVID-19. Ten dwutorowy wpływ pandemii powoduje, że coraz częściej w gabinetach psychologów, psychiatrów, lekarzy rodzinnych, pojawiają się pacjenci z różnymi dolegliwościami, lub nasileniem wcześniej występujących chorób i zaburzeń psychicznych. Poszukiwanie pomocy świadczy, że nie dajemy sobie rady w codziennym życiu a granica naszej adaptacji do nowych warunków została przekroczona. 

Oprócz wymienionych już objawów towarzyszących sytuacji epidemicznej, należy zwrócić szczególną uwagę na wzrost poziomu uzależnień jako konsekwencji trwającej pandemii i to nie tylko nadużywanie alkoholu jest problemem, ale również środków psychoaktywnych i uzależnienia behawioralne, np. od telefonów, gier czy telewizji.

Jak poprawić swój stan psychiczny w czasie pandemii.

Biorąc pod uwagę powyższe jedną wspólną cechą pandemii jest NIEPEWNOŚĆ, która stała się jedyną stałą cechą naszej rzeczywistości. Bez podejmowania działań prewencyjnych, zmiany nastawienia, powiększenia naszych zasobów psychicznych, trudno nam będzie utrzymać nasz dobrostan psychofizyczny. Dlatego jeśli doświadczasz lęku, obniżonego nastroju, bezsenności lub długotrwałego stresu, powinieneś zapamiętać i stosować kilka ważnych zasad:

• Zadbaj o swoją aktywność fizyczną

Spaceruj, ćwicz w domu, wykonuj ćwiczenia oddechowe. Staraj się poświęcić codziennie nawet kilka minut na swoją aktywność.

• Nie przesadzaj z czytaniem i oglądaniem wiadomości na temat pandemii

Skupiając się na tych informacjach, które dotyczą nowych zachorowań, liczby zgonów, obostrzeń powodujemy, że wzrasta w nas niepokój i frustracja. Zamiast tego przeczytaj dobrą, pozytywną książkę, lub obejrzyj film, ciekawy program albo kabaret.

• Zaplanuj swój dzień, wszystkie czynności rutynowe, a także te, które mają urozmaicić Twój dzień

Przygotowując sobie ramowy program dnia, przejmujemy kontrolę nad sytuacją. Nie skupiaj się na rzeczach, na które nie masz wpływu, tracisz tylko energię, którą możesz wykorzystać na rozwój osobisty, oraz o zadbanie o siebie i Twoich bliskich.

• Odżywiaj się regularnie i zdrowo

Nic tak nie daje siły do pracy jak dobry posiłek. Unikaj nadmiaru cukrów prostych oraz tłuszczów nasyconych. Urozmaicaj dietę, testuj nowe smaki, dodawaj dużo warzyw i owoców. Niech dieta będzie bogata w witaminę C, D i B, a także składniki mineralne takie jak magnez  i wapń.

• Rozwiń swoje pasje, znajdź nowe hobby

Czas izolacji to wbrew pozorom czas „resetu”. Możesz zwolnić, zatrzymać się na chwile i zastanowić, czy czegoś w Twoim życiu do tej pory brakowało. Być może jest coś co Cię kiedyś cieszyło, ale nie robisz tego bo nie miałeś czasu. Być może to jest dobry czas, żeby nauczyć się czegoś nowego. 

• Dbaj o relacje społeczne

Rozmawiaj ze znajomymi i rodziną o tym co czujesz. Korzystaj z łącz internetowych i używaj kamerek, pozwoli to na poczucie kontaktu bezpośredniego, kontaktu wzrokowego, który jest nieodzowny w tworzeniu dobrych relacji. Zarażaj siebie i innych uśmiechem. Pamiętaj, że dobrym słowem i spokojem można się dzielić na odległość.

• Ogranicz stres stosując trening relaksacyjny

Zadbaj o swoją harmonię wewnętrzną, stosuj relaksacje, medytację, trening tai chi i inne techniki, które wpływają na zachowanie i utrzymanie równowagi. Pozwoli Ci to zachować spokój, ale również pomoże w problemach ze snem.

Nie jesteś sam! Poproś o pomoc psychologa lub psychiatrę.

Jeśli czujesz, że jest Ci zbyt ciężko, porozmawiaj z psychologiem lub psychiatrą. Nie ma nic złego w tym, że nie dajesz rady. Czasem uświadomienie sobie, że Twój problem da się rozwiązać, że ma swój kres, że Twoje samopoczucie jest osłabione czasowo, pomoże Ci lepiej poradzić sobie ze stresem. Psycholog pomoże Ci w poszukaniu nowych rozwiązań i wydobyciu zasobów wewnętrznych. Wyładujesz swoje złe emocje i nauczysz się radzić z trudną sytuacją. Niekiedy potrzebne jest ustawienie leczenia farmakologicznego i włączenia psychoterapii i tylko tak można powrócić do stabilności i zdrowia.

Mimo ogromnego obciążenia jakie musimy znosić każdego dnia w tej ekstremalnie trudnej sytuacji, nie pozostajmy bezczynni wobec osób, które wokół nas odczuwają skutki pandemii i potrzebują specjalistycznej pomocy.

Autor tekstu:

mgr Sylwia Krasowska – psycholog