Co na zakażenie rany? Co powinniśmy o nim wiedzieć?

Gdy pogoda za oknem zachęca do częstszego wychodzenia z domu i aktywności na świeżym powietrzu, także w ogródku, to o drobne rany nietrudno. Rana, już w momencie powstania, narażona jest na zakażenie. Patogeny w powietrzu albo w glebie i drobnoustroje naturalnie występujące na naszej skórze (np. gronkowce, paciorkowce) mogą zakazić ranę. Zainfekowana, będzie goić się wolniej i trudniej, z ryzykiem uogólnienia zakażenia, gdy infekcja rany przedostanie się do tkanek pod skórą.

Czy zatem każda rana powinna być obserwowana pod kątem rozwoju zakażenia? W artykule odpowiadamy na najważniejsze pytania związane z zakażeniem ran i ich leczeniem.

Jak rozpoznać objawy zakażenia rany?

Zainfekowana rana zmienia swój wygląd. Wśród najbardziej charakterystycznych objawów jej zakażenia wskazać należy:

• brak cech gojenia rany,
• obrzęk wokół miejsca zranienia,
• zaczerwienienie rany i jej okolic, np. rumień lub czerwona pręga,
• silny lub przybierający na sile ból w miejscu zranienia, szczególnie przy dotyku rany i jej okolicy,
• wzrost temperatury w okolicy rany,
• pojawianie się ropnej wydzieliny lub czarna krew z rany,
• nieprzyjemny zapach z rany,
• zmiana wyglądu brzegów rany, np. wywinięcie brzegów na zewnątrz.

Zakażenie w ranie może objawiać się również wysoką gorączką. Każdy z wymienionych objawów zakażenia rany powinien być wskazaniem do konsultacji z lekarzem. Jedną z najbardziej niebezpiecznych konsekwencji zakażenia rany jest uogólniona infekcja (np. sepsa), będąca zagrożeniem dla zdrowia i życia pacjenta.

Jakie czynniki sprzyjają zakażeniu rany?

Trzeba mieć świadomość, że niektóre okoliczności sprzyjają zakażeniu rany. Należą do nich między innymi:

• rana otwarta lub/i głęboka,
• obecność ciała obcego w ranie,
• zranienie brudnym przedmiotem,
• zranienie wskutek ugryzienia przez zwierzę,
• występowanie chorób, takich jak np. cukrzyca typu 1 lub typu 2, anemia, niewydolność nerek, miażdżyca naczyń obwodowych, choroby nowotworowe,
• otyłość,
• obniżona odporność,
• przyjmowanie leków sterydowych, immunosupresyjnych lub chemioterapii,
• podeszły wiek,
• niska higiena osobista.

W jaki sposób leczyć zakażenie rany?

Pierwszym i najważniejszym krokiem jest natychmiastowa konsultacja z lekarzem. Nie istnieją żadne domowe sposoby leczenia zakażenia rany. Nie wolno stosować żadnych maści na ranę bez wskazania specjalisty. To lekarz oceni wygląd rany, oczyści ją i zaleci odpowiednie leczenie. Jeśli będzie zasadne zleci podanie zastrzyku z anatoksyną p. tężcową. W warunkach domowych dbać należy o odpowiednią pielęgnację rany – zgodnie ze wskazówkami lekarza:

• regularne zmienianie opatrunków,
• oczyszczanie miejsca zranienia,
• używanie leków wspomagających proces gojenia rany.

Jak zapobiegać zakażeniu rany?

Żeby ograniczyć ryzyko wywiązania się infekcji, trzeba przestrzegać kilku prostych zasad. Przede wszystkim należy odpowiednio zabezpieczyć skaleczoną skórę i bezwzględnie przestrzegać zasad higieny. W przypadku uszkodzeń skóry w wyniku urazów skaleczone miejsce należy dokładnie przemyć, jeśli to możliwe najlepiej pod bieżącą wodą i założyć opatrunek zabezpieczający. W przypadku głębokich skaleczeń, ran szarpanych, zwłaszcza zanieczyszczonych należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Trzeba też pamiętać o odpowiedniej diecie i nawodnieniu organizmu, ponieważ niedożywienie i niska podaż płynów mogą utrudniać proces gojenia.

Źródła informacji:

*Wytyczne postępowania miejscowego w ranach niezakażonych, zagrożonych infekcją oraz zakażonych – przegląd dostępnych substancji przeciwdrobnoustrojowych stosowanych w leczeniu ran. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Termedia, dostęp: https://www.termedia.pl/Wytyczne-postepowania-miejscowego-w-ranach-niezakazonych-zagrozonych-infekcja-oraz-zakazonych-przeglad-dostepnych-substancji-przeciwdrobnoustrojowych-stosowanych-w-leczeniu-ran-Zalecenia-Polskiego-Tow%2C153%2C41134%2C1%2C0.html

*² Rana – pierwsza pomoc, diagnostyka i leczenie. Medycyna Praktyczna, dostęp: https://www.mp.pl/pacjent/pierwsza_pomoc/165475,rana