Zespół cieśni nadgarstka

Neuropatia uciskowa nerwu pośrodkowego na poziomie kanału nadgarstka to inna nazwa zespołu cieśni. Choroba występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, w różnym wieku. Dotyczy ręki, a przez to sprawia ogromny dyskomfort w życiu codziennym. Pacjenci często zgłaszają trudności z chwytaniem czy wypadanie przedmiotów z ręki oraz drętwienie palców. Mogą to być pierwsze objawy zespołu cieśni nadgarstka.

Zespół cieśni nadgarstka — przyczyny

Zespół cieśni nadgarstka powstaje na skutek długotrwałego ucisku wywieranego na nerw pośrodkowy, umiejscowiony w kanale nadgarstka. Wśród najczęstszych przyczyn choroby wymienia się obrzęk wywołany stanem zapalnym nerwu lub otaczających go tkanek, złamania kości promieniowej, łokciowej czy kości nadgarstka oraz zwłóknienia i zwyrodnienia. Chorobę może wywołać również nadmiar płynu zapalnego, gromadzącego się w nadgarstku w przebiegu chorób reumatoidalnych (tj. reumatoidalne zapalenia stawów, dna moczanowa).

Można też wskazać czynniki sprzyjające powstawaniu zespołu cieśni. Należą do nich m.in.: zaburzenia hormonalne, zaburzenia naczynioruchowe i mięśnio-szkieletowe, zaawansowany wiek, nadmierna masa ciała.

Za jedną z możliwych i częstych przyczyn zespołu cieśni uznaje się długotrwałe, nadmierne i jednostronne obciążenie małych mięśni dłoni i przedramienia. Dlatego zespół cieśni nadgarstka może być też chorobą zawodową. Na jej wystąpienie narażone są szczególnie osoby piszące na klawiaturze, grające na instrumentach klawiszowych, pracujące w zakładzie fryzjerskim, na budowie lub w fabryce. Powrót do zdrowia niejednokrotnie może wymagać leczenia operacyjnego. 

Na zespół cieśni nadgarstka mogą uskarżać się kobiety w ciąży, zwłaszcza w okresie III trymestru, co wiąże się z występowaniem obrzęków w trakcie ciąży.

Zespół cieśni nadgarstka — objawy

Pacjenci uskarżają się przede wszystkim na drętwienie i bóle palców. Niejednokrotnie bagatelizują te objawy, tłumacząc nieprawidłową pozycją podczas snu. Objawami zespołu cieśni są:

• mrowienie i drętwienie palców ręki – od pierwszego do połowy czwartego palca ręki (zespół nie dotyczy palca małego),
• osłabienie siły chwytu,
• brak precyzji w wykonywaniu ruchów dłonią,
• trudności w zaciśnięciu ręki w pięść,
• wypadanie przedmiotów z ręki,
• zanik mięśni kłębu kciuka, który sprawia, że kciuk przestaje być palem przeciwstawnym i ustawia się w jednej płaszczyźnie z pozostałymi (tzw. efekt małpiej ręki).

Dolegliwości towarzyszące zespołowi cieśni nasilają się w nocy i po uniesieniu kończyny. Ulgę przynosi opuszczenie ręki i wykonanie nią ruchu „strzepnięcia”. W drugim stadium objawy nasilają się, ból i drętwienie palców pojawiają się coraz częściej. Dolegliwości występują również w ciągu dnia.

Diagnostyka i leczenie zespołu cieśni

Na diagnostykę zespołu cieśni składa się przede wszystkim wywiad i badanie przedmiotowe stawu pacjenta wykonane przez specjalistę ortopedę lub chirurga ręki oraz badania: USG i elektromiografia (EMG nerwu pośrodkowego), czyli badanie przedstawiające czynność mięśni i przewodnictwo w nerwach obwodowych. Wszystkie badania można wykonać w CM Luxmed.

W terapii stosowana jest Super Indukcyjna Stymulacja SIS i fizjoterapia (dostępna w placówce CM Luxmed, ul. Zwycięska 6A).

W wielu przypadkach skuteczną formą leczenia zespołu cieśni jest leczenie operacyjne. Zabieg wykonywany jest najczęściej w trybie chirurgii jednego dnia, w znieczuleniu miejscowym lub regionalnym i jest zabiegiem bezpiecznym. Po zabiegu konieczna jest właściwa rehabilitacja.

Zapobieganie zespołowi cieśni nadgarstka

Zespół cieśni nadgarstka często jest chorobą współwystępującą, ważna jest zatem dbałość o ogólny stan zdrowia. Zapobieganie opiera się na:

• utrzymaniu prawidłowej wagi,
• utrzymywaniu prawidłowej postawy ciała,
• dbałości o prawidłowe układanie rąk w trakcie pracy, 
• aktywności fizycznej,
• pilnowaniu, aby równomiernie rozkładać obciążenie na obie ręce.

Współczesna medycyna daje nam wiele narzędzi do walki z zespołem cieśni nadgarstka, ale kluczem do sukcesu jest wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie. Często pacjenci, którzy na czas zaczynają leczenie i przestrzegają zaleceń lekarza, wracają do pełnej sprawności bez konieczności przeprowadzania operacji.

Dlatego ważne jest, aby nie ignorować objawów i regularnie konsultować się ze specjalistą, zwłaszcza jeśli nasze codzienne aktywności wiążą się z ryzykiem rozwoju zespołu cieśni nadgarstka. Edukacja w zakresie zapobiegania oraz regularne kontrole są kluczem do uniknięcia poważnych powikłań i utrzymania zdrowych rąk przez całe życie.

Konsultacja medyczna

lekarz Łukasz Zakościelny

Specjalista z zakresu ortopedii i traumatologii